OVERZICHT PROJECTEN PER THEMA (augustus 2006)

Het programma bestaat uit een samenhangend pakket van onderzoekprojecten, welke gerangschikt zijn naar de thema's klimaatscenario's, mitigatie, adaptatie, integratie en communicatie, waarbij in een nauwe dialoog met belanghebbenden uit de publieke en private sector wordt samengewerkt. Op deze webpagina worden de onderzoeksprojecten kort samengevat. Daarnaast is er een projectenboekje waar, per onderzoekproject wordt uitgelegd wat er onderzocht wordt, wat de maatschappelijke relevantie is en welke resultaten er worden verwacht.

 
Klimaat
Mitigatie
Adaptatie
Integratie
Communicatie
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Projecten thema 1: Klimaatscenario’s

 CS1 – North Atlantic Ocean monitoring and modelling
Status
lopend project (2005-2009)
Projectleider
Herman Ridderinkhof (NIOZ)
Consortium
NIOZ, KNMI, Universiteit Utrecht (IMAU)
Dit project is een Nederlandse bijdrage aan de oceaancomponent (GOOS) van het internationale Global Climate Observing Program (GCOS). Er zullen waarnemingen worden verricht aan de Noord-Atlantische component van de thermohaline circulatie, die van bijzonder belang is voor het West-Europese klimaat. Aan de hand van de data zal de variabiliteit van watermassavorming, het gekoppeld warmtetransport van de oceaan en de atmosfeer en de rol van verticale menging in de oceaan bestudeerd worden. Een beter begrip hiervan is cruciaal voor de verbetering van regionale klimaatmodellen voor West-Europa. Kennis uit dit project ondersteunt het op maat maken van de klimaatscenario’s (Tailoring, CS7) en geeft eveneens belangrijke informatie voor het project “Patterns of Climate Change” (CS5).
 
TOP
 
CS2 - Monitoring and profiling with the Cabauw Experimental Site for Atmospheric Research (CESAR)

Status

lopend project (2004-2009)
Projectleider
Herman Russchenberg (TU Delft)
Consortium
TU Delft, KNMI, RIVM, Alterra, Wageningen Universiteit, TNO-FEL, ECN
Het project voorziet in de essentiële infrastructuur voor continuering, uitbreiding en onderhoud van het Cabauw Experimental Site for Atmospheric Research (CESAR) meetprogramma. Het levert onder andere informatie over aërosolen en wolken, een onderwerp dat is geïdentificeerd als een van de meest nijpende kennisleemtes in de klimaatwetenschap. De informatie uit de metingen zal geïmplementeerd worden in weer- en klimaatmodellen en zal zo tot een aantal belangrijke verbeteringen in de klimaatscenario’s leiden. CS2 staat in nauw verband met CS4.

TOP

CS3 - Representation of soil moisture and root water uptake in climate models

Status
lopend project (2005-2008)
Projectleider
Jos van Dam (Wageningen Universiteit)
Consortium
Wageningen Universiteit, KNMI
Uitvoeren van onderzoek naar een aantal belangrijke aspecten van hydrologische processen van het landoppervlak. Het project levert nieuwe inzichten en randvoorwaarden op die van belang zijn bij de productie van regionale klimaatscenario’s en bij de verbetering van de nieuwe generatie klimaatmodellen. Verder spelen de inzichten uit dit project een rol bij het op maat maken van klimaatscenario’s.
 

 TOP

 

CS4 – The regional climate impact of aerosols

Status

lopend project (2005-2009)
Projectleider
 Harry Ten Brink (ECN)
Consortium
ECN, KNMI, TNO-MEP
Binnen dit project zal gewerkt worden aan de verbetering van de parametrisatie van het zogenoemde indirecte aërosol effect in regionale klimaatmodellen, mede op basis van waarnemingen met nieuwe, innovatieve meettechnieken. Naast verbetering via parametrisaties worden ook verbeteringen verwacht via de toelevering van in regionale klimaatmodellen bruikbare specificaties van aërosolvelden, die een inschatting mogelijk moeten maken van regionale implicaties van de aërosolen-wolken interacties.

 

TOP

 
CS5 - Remote influences on European climate 

Status

lopend project (2006-2008)
Projectleider
Frank Selten (KNMI)
Consortium
KNMI
Het onderzoek binnen dit project richt zich op de invloed van grootschalige klimaatvariabiliteit en weerpatronen op extreem weer in West Europa. De natuurlijke en antropogene oorzaken van klimaatvariabiliteit zullen eveneens geanalyseerd worden. Het project levert belangrijke informatie aan voor de productie van of de gebruiker afgestemde klimaatscenario’s (CS6/CS7).
 

 TOP

 

CS6 – Climate scenarios of wind and precipitation for The Netherlands with a high-resolution regional climate

Status

lopend project (2005-2008)
Projectleider
 Erik van Meijgaard (KNMI)
Consortium
KNMI, TU Delft, Wageningen Universiteit, ECN
Dit is een project, waarin de productie van basisklimaatscenario’s plaatsvindt ten behoeve van andere projecten, KvR- thema’s en andere Bsik programma’s. De uitvoer naar andere projecten verloopt via het “Tailoring” project, waar de informatie uit CS6 verder op maat wordt gesneden. Daarnaast biedt het hier gebruikte regionale klimaatmodel primair de omgeving om verbeteringen van parametrisaties te testen in nauwe samenhang met project CS3 en CS4.

TOP

CS7 – Tailoring climate information for impact assessment

Status
lopend project (2004-2009)
Projectleider
Bart van den Hurk (KLMI)
Consortium
KNMI, FutureWater, Alterra, Ecofys, RIZA, RIKZ
Website
Dit project vormt in feite de interface tussen de productie van klimaatinformatie en de gebruiker. Hier zal de klimaatinformatie zo goed mogelijk op maat gemaakt worden en worden toegesneden op de praktijk. Dit gebeurt onder andere binnen een aantal pilot-studies, waarbij klimaatonderzoekers gedetacheerd worden bij de gebruikers van klimaatinformatie. Ook zullen voorbeelden van bruikbare vormen van klimaatinformatie publiek gepresenteerd worden via een educatieve website.
 

 TOP

 

CS8 – Time series information

Status

lopend project (2005-2008)
Projectleider
Theo Brandsma (KNMI)
Consortium
KNMI
Voor validatie van klimaatscenario’s, de definitie van een referentieklimaat en voor impactstudies worden in dit project historische tijdreeksen van belangrijke klimaatvariabelen gedigitaliseerd en voor diverse gebruikers toegankelijk gemaakt en geanalyseerd. Belangrijke producten uit dit project zijn een reeks van dagneerslag voor de periode 1850-2000, een reeks van 5-10 minuten neerslag in de 20e eeuw en reeksen van antieke weerdata uit de periode 1700-1850.
 

 TOP

 

CS9 – Modeling and reconstructing precipitation and flood frequency in the Meuse catchment during the late Holocene

Status

lopend project (2004-2009)
Projectleider
Jeff Vandenberghe (Vrije Universiteit Amsterdam)
Consortium
 Vrije Universiteit Amsterdam, TNO-NITG
Dit project genereert neerslagreeksen en overstromingsfrequenties uit een tijd waarin de menselijke invloed op natuurlijke systemen nog net te verwaarlozen was. Deze paleoreeksen worden verkregen op basis van sterk innovatieve technieken. Ze worden vervolgens gemodelleerd om voor meer recente situaties de menselijke invloed op rivierensystemen te kunnen analyseren en vergelijken met natuurlijke invloeden. Ook kunnen onder andere schattingen worden gemaakt van de potentiële toekomstige neerslagvariabiliteit en de aan deze variabiliteit plus de antropogene invloed gekoppelde overstromingskansen. Het studiegebied voor dit project is het stroomgebied van de Maas.
 
 TOP
 
Projecten thema 2: mitigatie
 
ME1- Integrated observations and modelling of greenhouse gas budgets at the ecosystem level in The Netherlands

Status

lopend project (2004-2009)
Projectleider
Eddy Moors (Alterra)
Consortium
Alterra, Wageningen Universiteit, Vrije Universiteit Amsterdam, ECN, TNO-MEP, KNMI, Rijksuniversiteit Groningen
Website
Binnen dit project zal een efficiënt en nauwkeurig monitoringssysteem ontworpen worden voor het bepalen van gekoppelde broeikasgasemissies uit de meest relevante natuurlijke en agrarische ecosystemen in Nederland. De aan landgebruik en – management gerelateerde grootte en variabiliteit van de gekoppelde emissies van CO2, N2O en CH4 zal worden bepaald. Hieruit zullen relatief eenvoudige, maar op fysica gebaseerde parametrisaties worden afgeleid waarmee kleine schalen aan grote schalen gekoppeld kunnen worden. Dit project draagt zo in nauwe samenwerking met ME2 en ME3 bij aan de ontwikkeling van een toekomstig Tier-3 rapportagesysteem.
 

TOP

ME2- Integrated observations and modelling of greenhouse gas budgets at the national level in The Netherlands


Status
lopend project (2004-2009)
Projectleider
Ronald Hutjes (Alterra)
Consortium

Alterra, Wageningen Universiteit, ECN, Vrije Universiteit Amsterdam, KNMI, Rijksuniversiteit Groningen, SRON, TU Delft, RIVM

Website
Belangrijk doel van dit project is het ontwikkelen van een prototype operationeel systeem voor het kwantificeren van de grootte van het broeikasgasbudget op landelijke en regionale schaal en de daarmee geassocieerde onzekerheden. Verder zal een protocol ontwikkeld worden om een referentieschatting te maken ten behoeve van de verificatie van nationale emissies, die het mogelijk maakt de nauwkeurigheid en geloofwaardigheid van de UNFCCC en Kyoto rapportages te verifiëren. Dit project zal informatie betrekken van en leveren aan onder andere ME1 en ME3. Het een bron van informatie voor projecten onder de overige thema’s.

TOP

ME3- Soil carbon dynamics and variability at the landscape scale: its relation to aspects of spatial distribution in national emission databases

Status

lopend project (2004-2009)
Projectleider
Gertjan Nabuurs (Alterra)
Consortium
Alterra, Wageningen Universiteit, Milieu en Natuur Planbureau

Dit project zal leiden tot een verbeterde schatting van het nationale koolstof budget, door zich voornamelijk te richten op de koolstofopslag in de bodem. De bestaande onzekerheden in de bepaling van het koolstofbudget op basis van inventarisatiemethodes over meerdere jaren zullen gereduceerd worden. Het project levert bovendien informatie die het neerschalen van nationale emissie inventarisaties naar de regionale en locale schaal mogelijk maakt, alsmede informatie voor de bepaling van het verloop van emissies binnen een jaar.

TOP

 
ME4 - Renewable energy and spatial planning

Status

Goedgekeurd project, nog niet gestart
Projectleider
Johan Sanders (Agrotechnology & Food Innovations, Wageningen UR
Consortium
Agrotechnology & Food Innovations Wageningen UR, Alterra Wageningen UR, Universiteit Utrecht (Copernicus Instituut), KEMA, ECN
 
Veel energie scenario studies verwachten dat biomassa een van de belangrijkste vormen van duurzame energie zal worden over 50 jaar. Het potentieel is inderdaad groot, maar het blijkt moeilijk om deze vorm van duurzame energie in de praktijk te brengen. Een van de oorzaken hiervan is dat men zich veelal richt op 1 schakel uit de gehele keten (van productie van biomassa, transport, verwerking tot en met energieverbruik).Het rendabel maken van deze ketens vergt samenwerking tussen verschillende organisaties in de keten en in het begin zijn grote investeringen noodzakelijk. Dit project beoogt inzicht te geven hoe op regionaal niveau innovatieve bio-energieketens een zo hoog mogelijk rendement kunnen halen.
 
TOP
 
ME5 - Optimization of the spatial arrangement of Dutch fen meadows for multifunctional use: knowledge base development and participatory decision support

Status

lopend project (2006-2009)
Projectleider
Jan Vermaat (Instituut voor Milieuvraagstukken, Vrije universiteit Amsterdam)
Consortium
Instituut voor Milieuvraagstukken, Vrije universiteit Amsterdam
Doel van dit project is het analyseren van het effect van veranderingen in de waterhuishouding als gevolg van klimaatverandering op waterkwaliteit en koolstofopslag in watersystemen in het Veenweidegebied. Voor verschillende landgebruikscenario’s wordt er gekeken hoe het ruimtelijk patroon van sloten, natte graslanden, veen en moeras geoptimaliseerd kunnen worden ten bate van koolstofopslag en bufferend effect op de waterkwaliteit. Het project combineert de resultaten uit veldcampagnes en laboratorium experimenten. De resultaten uit het veld en laboratorium worden opgeschaald in ruimtelijke en temporele zin via scenario studies en GIS applicaties.
 

 TOP

 

ME6 - Spatial decision support for management of Dutch fen meadows

Status

lopend project (2004-2009), brugproject
Projectleider
Ron Jansen (Instituut voor Milieuvraagstukken, Vrije universiteit Amsterdam)
Consortium
Instituut voor Milieuvraagstukken, Vrije universiteit Amsterdam

Dit project integreert ruimtelijke informatie over het Veenweidegebied bij elkaar van project ME1, ME5 binnen het klimaat voor Ruimte programma en het project ‘Waarheen met het veen’ uit het Leven met Water programma. Het betreft ruimtelijke informatie die gebaseerd is op verschillende klimaat, waterbeheer en landgebruikscenario’s. Ruimtelijke informatie wordt op dusdanige wijze geselecteerd en bewerkt, dat deze gebruikt kan worden in de besluitvorming over veranderingen in de inrichting en beheer van het Veenweidegebied. Presentatie van de ruimtelijke informatie gebeurt in de vorm van kaarten en door de ontwikkeling van een gebruikersvriendelijke interface. De belangrijkste beleidsthema’s die spelen in het Veenweide gebied, zoals de toekomst van de landbouw, de verstedelijksdruk en het behoud van natuur zijn een belangrijke inkadering voor de bewerking van ruimtelijke informatie.
 
 
Projecten thema 3: Adaptatie
 
A1 - Biodiversity in a changing environment: predicting spatio-temporal dynamics of vegetation

Status

lopend project (2004-2009)
Projectleider
Rien Aerts, Peter van Bodegom (Vrije Universiteit Amsterdam)
Consortium
Vrije Universieit Amsterdam, MNP, KIWA
Het belangrijkste doel van dit onderzoek is het voorspellen van de effecten van klimaatverandering op de ruimtelijke verdeling van vegetatie van ecosystemen in Nederland. Deze kennis zal gebruikt worden om zogenoemde “hotspots” van biodiversiteit te identificeren onder verschillende scenario’s van klimaatverandering en waterbeheer. Verder zullen “early warning systems” voor klimaatverandering ontwikkeld worden en zullen adaptatie strategieën aangedragen worden voor een met het oog op biodiversiteit optimaal ruimtegebruik. Het project is thematisch gekoppeld aan A2.
 
TOP
 
A2 - Strategies for optimizing the nature conservation potential of the Dutch Ecological Network and the surrounding multifunctional farm landscape under predicted climate change scenarios

Status

lopend project (2004-2009)
Projectleider
Claire Vos (Alterra, Wageningen UR)
Consortium
Alterra Wageningen Universiteit, Universiteit Leiden, SOVON, Vlinderstiching
Dit project heeft als doel de ecologische risico’s van klimaatverandering voor de huidige beleidsdoelen ten aanzien van de Ecologische Hoofdstructuur te identificeren. Er worden adaptatiestrategieën ontwikkeld om deze risico’s te minimaliseren. Deze strategieën zullen erop gericht zijn optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die een multifunctionele ontwikkeling van een agrarisch landschap kan bieden. Daarbij wordt de nadruk gelegd op combinaties van voedselproductie, recreatie, behoud van cultuurlandschap en waterbeheer. Dit project is thematisch gekoppeld aan project A1.
 
TOP
 
A6 - Adaptations in the NCP ( Netherlands Continental Shelf)

Status

goedgekeurd project, nog niet gestart
Projectleider
Jaap van der Meer (KNIOZ) en Han Lindeboom (Alterra)
Consortium
KNIOZ, Alterra Wageningen UR, Vrije Universiteit Amsterdam
Dit onderzoek is erop gericht om een gedetailleerd ruimtelijk beeld te geven van de vroegere, huidige en toekomstige karakteristieken van het mariene ecosysteem (algen, vis en waterkwaliteit) in de Noordzee, daarbij ligt de nadruk op het Nederlands continentaal plat. Gekeken wordt wat de invloed is van klimaatverandering op variabelen zoals CO2 uitwisseling in het ecosysteem, temperatuur en nutriëntendynamiek. Er wordt daarbij onderzocht wat de consequenties zullen zijn voor de visserij sector (productiviteit) en de biodiversiteit via modellering. Voorts zal dit project een management tool ontwikkelen waarmee de complexiteit van het klimaat met het ecosyteem beter begrepen kan worden en verschillende ruimtelijke waarden van de Noordzee met elkaar afgewogen kunnen worden, zoals natuurwaarden, visproductie en energiewinning.

 

TOP

A7 - Adaptations to extreme events in transboundary river basins

Status

lopend project (2005-2009)
Projectleider
Jeroen Aerts (Instituut voor Milieuvraagstukken, Vrije Universiteit Amsterdam)
Consortium
Instituut voor Milieuvraagstukken, Vrije Universiteit Amsterdam, Alterra Wageningen UR, WL-Delft Hydraulics, FutureWater, RIZA, KNMI
Dit project beoogt de kennis te leveren voor de ontwikkeling van nieuwe transnationale adaptatiestrategieën binnen het Rijnstroomgebied. Het project onderzoekt daartoe klimaatscenario’s tot 2050, waarbij gekeken wordt welke strategieën in Nederland en Duitsland ook robuust zullen zijn onder de klimaatscenario’s tot 2100. Het project zal ook ingaan op de rol van waterschappen bij het omgaan met extreme weersgebeurtenissen. Wetenschappelijk gezien zal het project atmosferische (bv RAMS) en hydrologische modellen (zoals SOBEK en SWAP) aan elkaar koppelen die tezamen de energie en waterbalans beschrijven van het Rijnstroomgebied, waarbij aandacht wordt besteed aan de rol van bodemvocht en land-atmosfeer interacties. Het project zal inhoudelijk sterk zijn afgestemd op NEWATER, een “Integrated Project” onder het 6e EU kaderprogramma.
 
 TOP
 
A8 - Klimaat, transport en ruimtegebruik

Status

lopend project (2004-2009)
Projectleider
Piet Rietveld (Vrije Universiteit Amsterdam)
Consortium
 Vrije Universiteit Amsterdam
In dit project worden de mogelijke effecten geanalyseerd van klimaatverandering op transport. De betrouwbaarheid van transport over water vormt een belangrijk punt van aandacht. Daarnaast zullen de consequenties van adaptatiestrategieën en de relaties tussen ruimtelijke keuzes en transport bestudeerd worden. Als errste wordt aan de hand van klimaatscenario’s uit project CS7 en mogelijke adaptatiestrategieën in transportsystemen gekeken naar veranderingen in de gegeneraliseerde transportkosten. Daarna wordt gekeken welke adaptatiemogelijkheden er liggen in transportgedrag. Het gaat dan om keuzes in de bestemming en het vervoermiddel. Tot slot wordt gekeken welke gevolgen de adaptaties in transportsysteem en gedrag hebben voor het ruimtegebruik, waaronder reallocatie van economische activiteiten.
 
 TOP

A9 – Financial arrangements for disaster losses under climate change.

Status

lopend project (2004-2009)
Projectleider
Jeroen Aerts (IvM, VU Amsterdam)
Consortium
 Instutuut voor Milieuvraagstukken (VU Amsterdam), FutureWater
Website
 Insurance project
In dit project worden adaptatie strategieën ontwikkeld en geëvalueerd, die gebaseerd zijn op verzekering tegen het risico en de schade door extreem weer in Nederland. Onderzocht wordt hoe zulke strategieën complementair aan en consistent met maatregelen in het waterbeheer gemaakt kunnen worden. Het project zal zich richten op methodes om risico’s zowel geografisch als over verschillende publieke en private sectoren te spreiden.

 

A10 - Hotspots project

Status

Definitiestudie (2006)
Projectleider
Florrie de Pater (Vrije Universiteit Amsterdam)
Consortium
 Vrije Universiteit Amsterdam, Alterra (WUR), ARCADIS, Brinkman Consultancy

Een hotspot is een praktikgericht project in een sector, plaats of regio waar ruimtelijke ordening en klimaatverandering een belangrijke rol spelen en waar een spanningsveld is tussen deze en andere factoren. De definitie van een hotspot is aan debat onderhevig. Binnen deze definitiestudie wordt er in potentiële hotspots nadrukkelijk gezocht naar ruimtelijke adaptatiemogelijkheden. Bij deze pilots is het van belang dat het grootste deel van het project gedragen wordt door partijen uit de praktijk. Het doel van dit project is om te komen tot een onderbouwde lijst van mogelijke hotspots die nader uitgewerkt kunnen worden binnen het BSIK KvR programma in een vervolg-project hotspots en/of relevant zijn voor ARK en/of passen binnen het Routeplanner traject.

TOP


A11 – Routeplanner 2010-2050

Status

lopend project (2005-2006) Brugproject
Projectleider
Aalt Leusink (Loasys) en Ralph Lassage (Instituut voor Milieuvraagstukken VU Amsterdam)
Consortium
 Programma’s Klimaat voor Ruimte, Leven met Water, Habiforum, VROM, LNV, V&W, EZ, IPO, Unie van Waterschappen, VNG, WL-Delft Hydraulics, Erasmus Universiteit Rotterdam, Instituut voor Milieuvraagstukken (VU Amsterdam), KNMI, Alterra (WUR), Wageningen Universiteit (WUR), Milieu en Natuur Planbureau, STOWA, RIZA, Plant Research International (WUR), LEI (WUR), RIKZ

De Routeplanner is het kennisloket voor de ministeries die betrokken zijn bij het nationale programma Adaptatie, Ruimte en Klimaat (ARK). In het project werken de BSIK programma’s Klimaat voor Ruimte, Leven met Water en Habiforum samen om ter ondersteuning van het ARK programma te komen tot een nulmeting van de klimaatbestendigheid van Nederland in de huidige situatie. Op basis van dit project zal ook een interdepartementale klimaatkennis en beleidsagenda worden geformuleerd, met speciale aandacht voor adapatatie en ruimtelijke ordening.

TOP

Projecten thema 4: Integratie en communicatie

 

IC2 – Integral analysis of mitigation options within sectors and regions

Status

lopend project
Projectleider
Tom Kram (MNP)
Consortium
MNP, Alterra, Wageningen Universiteit, Plant research international
In het project worden diverse mitigatie opties binnen zowel regio’s als sectoren geanalyseerd. Dit gebeurt voor diverse ruimtelijke schalen en sociaal economische scenario’s. Daarnaast zullen meerdere beleidsgebieden in de beschouwingen worden betrokken, zoals landbouwbeleid (EU), klimaatbeleid, handelsbeleid (WTO) en overig (Europees) milieubeleid (o.a. biodiversiteit, vermesting, water). Bestaand model instrumentarium wordt verbeterd, uitgebreid en op elkaar afgestemd.
  

 TOP

 

IC3 – National adaptation strategies

Status

lopend project (2006-2011)
Projectleider
Eric Koomen (Vrije Universiteit Amsterdam)
Consortium
Vrije Universiteit Amsterdam, Alterra (WUR), Milieu en Natuur Planbureau
Website
Het LANDS project bekijkt vanuit een crosssectorale invalshoek hoe landgebruiksveranderingen, ingegeven door klimaatverandering, kunnen worden vertaald naar nationale adaptatiestrategieën en regionale maatregelen. Men kijkt daarbij naar landbouw, industrie, woningbouw en natuur. Er zijn 2 cross-sectorale thema’s benoemd: waterbeheer en natuurbeheer. Via landgebruiksmodellerig wordt gekeken waar er potentiële ruimtelijke kansen en conflicten bestaan onder verschillende scenario’s. Het project integreert de resultaten van de projecten binnen het adaptatie thema in een “land use scanner”. Dit op sociaal economische en klimaatscenario’s gebaseerde instrument, gebruikt in een GIS omgeving, zal inzichten opleveren in mogelijke toekomstige ruimteclaims van adaptatiestrategieën in Nederland.

TOP

 IC5 - Cost-benefit analysis of adaptation and mitigation strategies

Status

lopend project (2004-2009)
Projectleider
Ekko van Ierland (Wageningen Universiteit/WUR)
Consortium
Wageningen Universiteit (WUR), Vrije Universiteit Amsterdam, ARCADIS
Dit project beoogt een consistente methode te ontwikkelen voor de toepassing van integrale kosten-baten analyse, multicriteria analyse en andere afwegingsmethoden op het gebied van het klimaatvraagstuk en ruimtelijke ordening. Er zullen vooral analyses worden uitgevoerd van besluitvorming onder onzekerheid en onomkeerbaarheid. De methodiek zal ook worden toegepast op praktijksituaties binnen verschillende andere projecten van het BSIK-KvR programma (waterbeheer, duurzame energie, kustgebied). Innovaties vloeien voort uit het toespitsen van kosten-baten analyses op intersectorale en regionale interacties.
 

 TOP

 

IC8 - PRObing a method to Facilitate the Interactive Linking of Expert knowledge to Stakeholder assessment

Status

lopend project (2005-2009)
Projectleider
Mathijs Hisschemöller (Instituut voor Milieuvraagstukken/VU Amsterdam)
Consortium
Vrije Universiteit Amsterdam, Wageningen Universiteit/WUR
Doel van het project is het verbeteren en verder theoretisch onderbouwen van participatieve methoden ter ondersteuning van dialoog processen in het kader van het BSIK-KvR programma. De methodiek richt zich voornamelijk op de identificatie van conflicterende belangen en kennisclaims. Voor het eerst zullen methodieken die gebruikelijk zijn binnen systeemanalyse worden toegepast in participatieve methoden.
 
 TOP

Thema Communicatie

COM1 - Databeheer BSIK-KvR Projecten

Status

lopend project (2006-2008)
Projectleider
Eric Boom (Dutchspace)
Consortium
Dutchspace
The COM1 project of the BSIK ‘Klimaat voor Ruimte’ programme aims to establish a ‘Virtual Data Center’. Scientific results created by the projects in this programme will be made available through this virtual data center in the form of data products. Access to the virtual data center and distribution of these data products will be done over the Internet; the virtual data center will act as a one-stop shopping service.

TOP


COM2 - Omgevingsanalyse klimaatcommunicatie

Status

afgerond project (2005 - 2006)
Projectleider
Judith Klostermann (Programmabureau Klimaat voor Ruimte)
Consortium
Programmabureau klimaat voor Ruimte

In 2005 is een omgevingsanalyse uitgevoerd waarin door interviews en een website survey is nagegaan in hoeverre er door verschillende partijen wordt gecommuniceerd over klimaatverandering, en in hoeverre het KvR-programma op dit terrein een meerwaarde kan bieden. De omgevingsanalyse had tot doel om keuzes voor nieuwe communicatieprojecten binnen de communicatiestrategie te onderbouwen. In de omgevingsanalyse werden 2 arena’s onderscheiden (wetenschap-nationaal beleid) en (wetenschap – operationele uitvoering van klimaatbeleid). In de eerste arena is het KvR programma succesvol, in de tweede arena is nog veel werk te verrichten, daaraan wordt gewerkt binnen de vervolgprogrammering (communicatietraject tweede fase). De resultaten uit de omgevingsanalyse zijn verwerkt in een strategie voor publicatiebeleid en worden meegenomen in de activiteiten van de netwerker (COM4).

TOP

COM3 – Platform Communication on Climate Change (PCCC)

Status

lopend project (2005-2007)
Projectleider
Rob van Dorland (KNMI)
Consortium
KNMI, Milieu en Natuur Planbureau, Wageningen UR, Vrije Universiteit Amsterdam, NWO, ECN en Universiteit Utrecht
Website
 http://www.klimaatportaal.nl

Het PCCC is een wetenschappelijk platform gericht op wetenschapscommunicatie over het klimaatvraagstuk. Het PCCC publiceert actuele achtergrond informatie op een gezamenlijke website (www.klimaatportaal.nl), in factsheets en brochures. Het PCCC organiseert symposia en dialoog workshops waarbij de wetenschappelijke inzichten over het klimaatvraagstuk gecombineerd worden met gebeurtenissen in de actualiteit. Voorts organiseert PCCC wetenschappelijke discussiefora over het klimaatvraagstuk.

TOP


COM4 – Netwerkproject voor het organiseren van dialoog en het in praktijk brengen van klimaatonderzoek

Status

lopend project (2005-2009)
Projectleider
Florrie de Pater (Vrije Universiteit Amsterdam)
Consortium
Vrije Universiteit Amsterdam, Alterra (WUR), COS-Nederland

Het project is een belangrijk component voor het bereiken van de communicatie en kennisdissiminatiedoelen. Het project beoogt regionale overheden en het bedrijfsleven interactief nader te betrekken bij het Klimaat voor Ruimte onderzoek, door dialoog en participatieve vraagarticulatie.

TOP

COM5 – Klimaat voor Ruimte Website

Status

goedgekeurd, project in voorbereiding
Projectleider
Jeroen Veraart (Alterra)
Consortium
Alterra, Vrije Universiteit Amsterdam

Het project beoogt de huidige website van het KvR-programma (www.klimaatvoorruimte.nl) te herstructueren, te actualiseren en te continueren. Voorts zal er een Engelstalige mirror site ontwikkeld worden en zal gekeken worden hoe de website uitgebreid kan worden met interactieve elementen. Belangrijk onderdeel zal ook de marketing van de website zijn. Het project zal nauw samenwerken met COM3 (klimaatportaal), waarbij het klimaatportaal als doelgroep het algemeen publiek heeft en de KvR website de doelgroep beleidsmakers (regionaal en nationaal) en het KvR consortium heeft.

TOP


COM6 – De natuurkalender

Status

lopend project (2004-2007)
Projectleider
Arnold van Vliet (Wageningen Universiteit)
Consortium
Foundation for Sustainable Development, Wageningen Universiteit (WUR), Vlinderstichting
Website

De Natuurkalender is een nationaal educatief/ wetenschappelijk waarnemingsprogramma dat zich richt op het in kaart brengen van de effecten van klimaatverandering op de jaarlijks terugkerende verschijnselen in de natuur. Voorbeelden van die jaarlijks terugkerende verschijnselen zijn het moment van bloei, bladontplooiing en bladval bij planten, maar ook de start van vogeltrek en het verschijnen van vlinders en andere insecten. Dit zijn gebeurtenissen die sterk van het weer afhankelijk zijn en die door iedereen elke dag 'in de achtertuin' bekeken kunnen worden. De tak van wetenschap die de verschijnselen in de natuur bestudeert is de fenologie.De doelstellingen van De Natuurkalender zijn:
- Het vergroten van ons inzicht in de gevolgen van klimaatverandering voor de natuur in Nederland;
- Het vergroten van de betrokkenheid van mensen bij de natuur in hun directe omgeving;
- Het in kaart brengen van de gevolgen van veranderingen in de natuur voor gezondheid, landbouw en bosbouw;
- Het ontwikkelen van interactieve ecologische educatieprogramma's voor scholieren en volwassenen.

TOP


COM7 - Summerschool Climate and the Hydrological Cycle

Status

afgerond (2005-2006)
Projectleider
Mark Bierkens (Universiteit Utrecht)
Consortium
Universiteit Utrecht, Wageningen Universiteit, Vrije Universiteit Amsterdam

Een 2 weekse summerschool over klimaatverandering en de invloed op de hydrologische cyclus werd in 2005 georganiseerd. BSIK-KvR onderzoek werd gepresenteerd tijdens deze cursus bedoeld voor Nederlandse en buitenlandse AIO studenten.

TOP

COM8 – Net 5 Nationale Klimaatenquete

Status

afgerond (2005)
Projectleider
Michael van der Meer (NWO)
Consortium
NWO

Een 2 uur durende TV-uitzending over klimaatverandering speciaal gericht op de burger met daartussen wetenschappelijke filmpjes met uitleg over het vraagstuk.

COM9 - Nul-nummer Change Magazine

Status

afgerond (2005)
Projectleider
Baud Schoenmaeckers (Synergos Communicatie)
Consortium
nvt

TOP